Nguồn gốc và ý nghĩa của câu: “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư”
Trịnh Cốc lên 7 tuổi đã biết làm thơ. Năm 887 đỗ tiến sĩ; Chỉ làm quan một thời gian ngắn rồi về quê ở ẩn; Đã sáng tác hàng nghìn bài thơ.
Có nhà sư Tề Kỉ (齊己) làm bài “Tảo mai” (Mai nở hoa sớm):
*Tảo mai
Vạn mộc đống dục chiết,
Cô căn noãn độc hồi.
Tiền thôn thâm tuyết lý,
Tạc dạ nhất chi khai.
Phong đệ u hương xuất,
Cầm khuy tố diễm lai.
Minh niên như ưng luật,
Tiên phát Vọng Xuân đài.
Vạn mộc đống dục chiết,
Cô căn noãn độc hồi.
Tiền thôn thâm tuyết lý,
Tạc dạ nhất chi khai.
Phong đệ u hương xuất,
Cầm khuy tố diễm lai.
Minh niên như ưng luật,
Tiên phát Vọng Xuân đài.
*Mai nở sớm
Vạn cây băng giá chết
Một cội ấm mọc ra
Đầu xóm trong tuyết đặc
Một cành đêm nở hoa.
Gió xa đem hương ẩn
Chim ngắm hoa trắng ngà
Năm tới như đúng tiết
Vườn xuân sáng ánh tà.
Vạn cây băng giá chết
Một cội ấm mọc ra
Đầu xóm trong tuyết đặc
Một cành đêm nở hoa.
Gió xa đem hương ẩn
Chim ngắm hoa trắng ngà
Năm tới như đúng tiết
Vườn xuân sáng ánh tà.
Tề Kỉ nhờ Trịnh Cốc chỉ giáo. Trịnh Cốc nhận xét: chủ đề bài thơ là “Tảo Mai”, nếu có tới mấy cành nở hoa thì đâu còn là mai nở sớm nữa. Ông đề nghị sửa chữ “sổ” (mấy) ở câu cuối thành chữ “nhất” (một).
Chỉ cần thay đổi một chữ mà bài thơ trở nên hay hơn nhiều. Tề Kỉ tôn Trịnh Cốc làm thầy. Trịnh Cốc chỉ dạy có một chữ mà được làm thầy, nên có thành ngữ “nhất tự vi sư”.
“一字为师,半字为师” – Yī zì Wèi. shī, bàn zì Wèi. shī (Nhất Tự Vi Sư, Bán Tự Vi Sư).
* Ý NGHĨA:
Làm người, trước sau như một phải luôn ghi lòng tạc dạ công ơn những ai đã (nuôi) dạy mình nên người, bởi có ai nên người mà không phải từ những điều đã được dạy, được học? Và có điều lớn lao nào ta biết được, hiểu được, giúp ta nên người được mà lại không phải được tạo nên từ những điều nhỏ mà ta đã được dạy, được học?
Làm người, trước sau như một phải luôn ghi lòng tạc dạ công ơn những ai đã (nuôi) dạy mình nên người, bởi có ai nên người mà không phải từ những điều đã được dạy, được học? Và có điều lớn lao nào ta biết được, hiểu được, giúp ta nên người được mà lại không phải được tạo nên từ những điều nhỏ mà ta đã được dạy, được học?
Post A Comment:
0 comments so far,add yours